Weekend w Gdańsku obfitował w wiele ciekawych lokalnych wydarzeń. W Amfiteatrze na Oruni miał miejsce kolejny koncert. Nowy Port obchodził swoje dni już po raz jedenasty. Swoje Święto miała ulica Urocza na Oruni i było to jej pierwsze święto. Świętowała też Osowa. Takie okazje do świętowania mają jeden szczególny walor – integrują gdańskie społeczności lokalne, ale również stanowią świetną okazję do lepszego poznania miejsc i ich historii.
VII ŚWIĘTO ULICY BISKUPIEJ
Tym razem moją uwagę przykuła Biskupia Górka, gdzie obchodzono już VII Święto ulicy Biskupiej. Udało się je zorganizować dzięki staraniom Stowarzyszenia Waga, Stowarzyszenia Biskupia Górka, Klubu seniorów „Senioryci”, pomocy udzielonej przez Urząd w Gdańsku. „Dom Sąsiedzki na Biskupiej Górce” to projekt Stowarzyszenia WAGA pięknie rozwija się dzięki wsparciu Gminy Gdańsk, przyjaciół Biskupiej Górki oraz jej mieszkańców i mieszkanek.
REWITALIZACJA BISKUPIEJ GÓRKI
Ulica Biskupia w chwili obecnej jest jeszcze w przebudowie. Niektórym kamienicom udało się już przywrócić dawne piękno. Dzisiaj nas urzekają. Remont ulicy trwa i zapewne rewitalizacja tego miejsca przywróci mu dawną świetność a jest to pod względem historycznym miejsce wyjątkowe.
BISKUPIA GÓRKA OFICJALNA NAZWA DZIELNICY
Biskupia Górka o oficjalnej nazwie dzielnicy ustanowionej w roku 1949, położona jest na wzniesieniu 60,8 m n.p.m. Prowadzi do niego między innymi od strony Głównego Miasta ulica Biskupia. Z najwyższego punktu rozciąga się jeden z piękniejszych widoków na Gdańsk. Spacerując po Biskupiej Górce brukowanymi uliczkami, pomiędzy kamienicami pochodzącymi z XIX i XX wieku, Czuć klimaty tamtych czasów. Pozostałe napisy poniemieckie nad sklepami przypominają nam o przeszłej historii Gdańska.
CENTRUM AKTYWIZACJI
Centrum Aktywizacji Społecznej i Zawodowej na ul. Biskupiej 4 stanowi istotne miejsce do prężnych działań i integracji społecznej. Odbywa się tu wiele spotkań, nie tylko społeczności lokalnej. Wprowadzonych zostało wiele projektów, które pozwoliły na przeprowadzanie wielu warsztatów oraz rozmaitych aktywności dla dzieci, dorosłych i seniorów. Cykle spotkań dotyczą rozmaitej tematyki. Oferta jest dość szeroka.
Święto ulicy Biskupiej było świetną okazją do zapoznania się z działalnością centrum na terenie Biskupiej Górki. Mieszczące się tam rozmaite organizacje pozarządowe organizują życie społeczne w tym miejscu. Podczas festynu miałam przyjemność porozmawiać z p. Prezes Stowarzyszenia „Waga” Elżbietą Jachlewską oraz p. Anną Butrym, poprzednią prezes. Dzięki słonecznej pogodzie impreza odbyła się na zewnątrz. Jedynie w audytorium, mieszczącym się w budynku można było wysłuchać ciekawy wykład, który poprowadziła p. Danuta Kozioł ze Stowarzyszenia „Biskupia Górka”.
OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE „DOSTRZEGALNIA GWIAZD”
Zapoznała ona zgromadzonych z historią życia dość mało znanej postaci w Gdańsku Nathanael’a Matthaeus’a Abrahama von Wolf’a. Był on z zamiłowania astronomem, przyrodnikiem, nadwornym lekarzem marszałka wielkiego koronnego Stanisława Lubomirskiego oraz generalnego starosty ziem podolskich Adama Kazimierza Czartoryskiego. Leczył również króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Po I rozbiorze Polski zamieszkał w Gdańsku. Od 1775 był gdańskim lekarzem, związał się z tamtejszym towarzystwem naukowym. Członek londyńskiego Royal Society. Prekursor stosowania surowicy w celu szczepienia przeciwko ospie, co jest wzmiankowane w „Gdańskich wspomnieniach młodości” Joanny Schopenhauer, której rodzina była poddawana tej nowatorskiej metodzie zapobiegania chorobie.”
To właśnie on często przemierzał bruk ulicy Biskupiej w drodze do obserwatorium astronomicznego nazwanego przez niego „Dostrzegalnią gwiazd”, które wybudował właśnie na terenie Biskupiej Górki w Gdańsku z funduszy własnych i ofiarowanych przez Adama Kazimierza Czartoryskiego i Stanisława Lubomirskiego. Niedawno Stowarzyszenie Biskupia Górka i Fundacja na rzecz Odzyskania Dzieł Sztuki „Latebra” odnalazły miejsce pochówku Wolfa.
SPOŁECZNOŚĆ
Biskupia Górka skrywa wiele tajemnic. Z wielką ciekawością oglądałam czarno-białe zdjęcia, które pozwalają nam powrócić do wielu okresów z dziejów tego miejsca. Stanowią one opowieść o miejscu oraz ludziach, którzy tam mieszkali. Zresztą w Domu Sąsiedzkim organizowanych jest wiele zajęć, które odkrywają historię tego miejsca. Dzięki działaniom i zaangażowaniu członków Stowarzyszenia „Waga” niebawem, bo już 25 września będzie miał miejsce cykl „Młoda WAGA”, gdzie prezentowane będą miniatury filmowe związane tematycznie z dzielnicą.
Podczas święta było barwnie i kolorowo. Uwagę moją przykuły wyeksponowane na ulicy prace plastyczne, obrazy, rękodzieła. Na scenie pojawili się artyści w różnym wieku, którzy zaprezentowali swoje umiejętności wokalne, aktorskie oraz taneczne. Wystąpiły też panie z zespołu „Cyganeria”. Ubrane w cygańskie stroje zachwycały swoją energią podczas prezentacji swojego programu artystycznego. Miałam okazję porozmawiać z Cyganami, którzy mieszkają na terenie Biskupiej Górki. Panie zaprezentowały mi strój, który jest zawsze ubierany podczas świąt i wyjątkowych okazji.
Wydarzeniu towarzyszyły Panie w strojach gdańskich patrycjuszek, wzorowanych na strojach oryginalnych, co stanowiło dużą atrakcję podczas spotkania. Patrycjuszki gdańskie ubierały się w bardzo bogaty strój w stylu hiszpańskim. Był modny w Gdańsku na przełomie XVI i XVII wieku. Kobiety nosiły przeważnie bordowe i czerwone suknie z lekko połyskującego aksamitu. Suknie miały obcisły dopasowany stanik zapinany od szyi aż do pasa na rząd złotych guzików. Głowy przyozdobione były charakterystycznymi ozdobami, przypominającymi nieco wianek wykonany z materiału, często przepleciony ozdobnymi nićmi i gustownymi dodatkami, biżuterią.
Tradycyjnie nie zabrakło też takich atrakcji, jak: foto-budka 360, miejsca zabaw i aktywności dla dzieci, słodkiego poczęstunku, pajdy chleba ze smalcem. Oczywiście obowiązkowo pojawiła się żołnierska grochówka. W programie ujęte zostały warsztaty z p. Wojciechem Ostrowskim, spacer fotograficzny oraz spacer z przewodnikiem. Był również prowadzony konkurs przez panie z Biura Rozwoju Gdańska. Można było też u nich zasięgnąć języka oraz nabyć wiedzy o obecnych i planowanych przestrzennych rewitalizacjach.
TROCHĘ HISTORII
Biskupia Górka to szczególne miejsce, które ma ciekawą historię. Ulica Biskupia to jej główna arteria. „Przed wiekami znajdowała się tu wioska, która należała do zwierzchników gdańskiego Kościoła – działały tu wówczas folwarki, istniał też dwór – rezydencja biskupów włocławskich. Stąd pochodzi nazwa dzielnicy.
W XVI w. Na terenie Biskupiej Górki rozpoczęto budowę różnego rodzaju umocnień, a później fortyfikacji mających służyć obronie Głównego i Starego Miasta. Na początku XIX w. Powstały tam choćby – zachowane do dziś – koszary. Przez wieki na Biskupiej Górce wykonywano wyrok śmierci. 4 lipca 1946 r. miały miejsce ostatnia z nich. Dzielnica jak widać jest interesującym miejscem wartym zapoznania się z nim. Tak więc miłośników miejsc nietypowych, o walorach historycznych zachęcam do odwiedzenia tego miejsca.
Tekst/foto: Beata Lewandowska
Więcej o Biskupiej Górce na stronie:
https://neverstopexploring.pl/biskupia-gorka-tajemnicza-dzielnica-gdanska/
Galeria zdjęć
Od urodzenia mieszkanka miasta Gdańsk, orunianka, malarka, graficzka, poetka fotografka, felietonistka, publicystka na Portalu Gdańsk Miasto Marzeń.
Manager środowisk artystycznych
Członek KMPOiW "Solidarność"
