Rozwój społeczny polega na ewaluacji zmiennych, które pozwalają funkcjonować w określonych społecznościach.
Każde społeczeństwo jest różnorodne, różnimy się wyglądem, płciowością, mamy różne charaktery, osobowości, poglądy, pochodzenie, wierzenia.
Charakteryzuje nas jednak jedna cecha, wszyscy jesteśmy ludźmi. Człowieczeństwu przypisuje się charakterystyczne cechy dane tylko gatunkowi ludzkiemu. Dzięki umysłowi możemy rozwijać się. Ewolucja nasza to też socjalizacja i nabywanie umiejętności funkcjonowania w grupie. Ludzkość rozwija się nieustannie. Niestety bywa też tak, że przeżywamy regres rozwojowy.
REGRES SPOŁECZNY
Takim regresem i zjawiskiem niepokojącym jest czasem deficyt tolerancji w społeczeństwie. Brak równego traktowania można zauważyć w wielu sytuacjach. Należy niwelować to niepokojące zjawisko i rozmawiać o tym. Gdańsk jest miastem tolerancji i równości. Podejmowane są tutaj często debaty społeczne, akcje, happeningi, wydarzenia, które podkreślają ważność wzajemnego okazywania sobie szacunku.
OSTRACYZM
Różnice indywidualne ujawniają się w rozwoju społecznym, który polega między innymi właśnie na zdobywaniu umiejętności wzajemnego współżycia jednostek w różnych grupach.
Stanowi o tym proces uczenia się w celu przyswajania postaw prospołecznych. Inaczej jest to po prostu socjalizowanie się.
Pełnimy różne role społeczne, funkcjonujemy w społecznościach pomimo naszych różnic i odmienności.
Problem zaczyna się wtedy, kiedy jesteśmy odrzucani przez inne osoby. Trudno jest lubić i kochać wszystkich, jednak nie należy piętnować innych ludzi.
Ostracyzm często występuje w społeczeństwie. Wykluczenie społeczne ma różny charakter i z różnych przyczyn lekceważymy innych. Związane to może być ze statusem społecznym, nietolerowaniem biedniejszych osób, słabszych, starszych, wykonujących zawody, które w naszym mniemaniu są niżej ocenianie i nie podnoszą rangi społecznej. No cóż niektórzy z racji na przykład swojego wykształcenia, czy posiadania dóbr zadzierają nosa, mają lepsze mniemanie o sobie, wywyższają się. Powodem lekceważenia może być też między innymi nasze pochodzenie, kolor skóry, orientacja seksualna.
Osoba dotknięta ostracyzmem jest ignorowana, pomijana. W sferze psychicznej odczuwa ona skutki wykluczenia i to bardzo dotkliwie. Może to w konsekwencji doprowadzić nawet do tragedii. Nieraz zapewne każdy z nas słyszał o próbach samobójczych lub samobójstwach młodych m.in. młodych ludzi, którzy musieli zmierzać się z odrzuceniem przez innych.
SPOŁECZNA IGNORANCJA
Zmagałam się z problemem ignorancji w dzieciństwie jak też w życiu dorosłym i wiem, jak potrafi to być przykre. Wskutek kłamstw, niedomówień, pomówień, braku sprawiedliwej oceny sytuacji i matactwom dyrekcji straciłam nawet pracę. Tak więc w pracy nie zawsze mamy miłą atmosferę i tak zwanych “nie – milusińskich” wokół siebie.
Zjawisko odrzucania jest zauważalne już w przedszkolu
i szkole. Dzieci bywają czasem bardzo okrutne wobec innych rówieśników. Ma to źródło w nieodpowiednim wychowaniu, przekazywaniu złych wzorców lub chęci bycia akceptowanym przez inne osoby w kwestii dotyczącej przynależności do określonej grupy. Nie wolno przecież od niej odstawać a posiadanie własnego zdania, wszelka odmienność jest niemile widziana.
TOLERANCJA W SPOŁECZEŃSTWIE
Czy nasze społeczeństwo jest tolerancyjne? Niestety nie do końca, nie generalizuję tutaj problemu, wskazuję tylko jego istotę. Musimy jeszcze popracować nad wieloma kwestiami. Mamy w sobie wszyscy trochę takiego szubrawca, który szybko poddaje ocenie drugą osobę. Wydaje sąd, chociaż nawet nie zdążył poznać osoby. Pamiętajmy, że książki nie należy oceniać po okładce, tylko na podstawie jej treści.
Musimy pilnować się z szybkim wydawaniem osądu. Często osoby alfa w grupach wydając negatywną ocenę wobec kogoś, z racji swojej wyższości hierarchicznej w grupie, niechcący lub chcący powodują lawinę negacji danej jednostki ze strony innych członków grupy w imię zasady raczej nie wychylania się poza małą społeczność nawet jak mamy odmienne zdanie o człowieku.
PROCES SOCJALIZACJI
Proces socjalizacji człowieka trwa długo i ma zaczątki już na początku rozwoju dziecka w procesie wychowania. Podczas uczenia się i przyswajania postaw prospołecznych oraz wartości kształtujemy nasz stosunek do innych osób.
Łatwiej póżniej umiemy porozumiewać się, przyswajać obyczaje innych, tradycje kulturowe. Potrafimy współdziałać i podejmujemy intereakcje międzyludzkie. Uczymy się różnych form zachowań społecznych, wrażliwości społecznej. Interesujemy się sprawami ludzkimi oraz nabywamy umiejętności współżycia z innymi osobami.
Przeciwieństwem pojęcia tolerancji dla odmienności jest nietolerancja. Nietolerancji często towarzyszy prześladowanie, które jest zjawiskiem nadal aktualnym. Stanowić może ono ciąg niekorzystnych zmian w życiu danych zbiorowości, w życiu jednostki. Określany jest jako cofanie się społeczne.
Każde społeczeństwo składa się z różnych osób, rozmaitych grup społecznych. Przenosi się to na występowanie rozmaitych standardów społecznych przejawianych w różnorodnych normach, wartościach, zwyczajach i obyczajach, religii, inwersji seksualnej, czy zakresie zainteresowań kulturowych.
FESTIWAL ŚWIĘTA RÓWNOŚCI
Festiwal Święta Równości, który odbył się w Gdańsku przypomina nam o ważnych kwestiach dotyczących braku akceptacji inych osób, grup społecznych. W tym roku miał miejsce w ten weekend. Na Skwerze Heweliusza przy scenie zgromadziło się wiele osób. Była to okazja do podjęcia debaty i edukowania na temat równości i tolerancji, różnorodności. Mówiono o homofobii, rasizmie, wykluczeniu kobiet oraz ageizmu. Wydarzeniu towarzyszyły występy młodych artystów.
W tym roku spotkaliśmy się po raz trzeci podczas Jarmarku Dominikańskiego. Ideą główną festiwalu jest edukowanie na temat różnorodności i równości społecznej. Organizatorami są przede wszystkim młodzi ludzie zrzeszeni w młodzieżowych radach i sejmikach. Ze swoim przekazem trafiają nie tylko do młodych ludzi, ale też do innych osób.
Tekst: Beata Lewandowska