“W najciemniejszych chwilach nie potrzebujemy rozwiązań ani rad. Pragniemy po prostu ludzkiego kontaktu – spokojnej obecności, delikatnego dotyku. Te małe gesty to kotwice, które podtrzymują nas, gdy życie wydaje się zbyt trudne.”
Ernest Hemingway
W obliczu coraz liczniejszych przypadków depresji, lęków, kryzysów emocjonalnych i poczucia samotności, z jakimi mierzą się dziś dzieci, młodzież i dorośli, inicjatywy łączące kulturę z troską o zdrowie psychiczne nabierają szczególnego znaczenia. Poezja, sztuka i wspólnota mogą stać się przestrzenią ukojenia, refleksji oraz nadziei. Taką właśnie ideę niesie ze sobą tomik wierszy terapeutycznych, którego uroczysta promocja odbyła się 15 grudnia w Ratuszu Staromiejskim przy ul. Korzennej 33/35 w Gdańsku.
W murach Ratusza Staromiejskiego miało miejsce wyjątkowe wydarzenie będące celebracją poezji, która wspiera, porusza i niesie ulgę, stając się narzędziem terapeutycznym. Promocja tomiku zgromadziła liczne grono gości – przedstawicieli świata kultury, nauki, polityki, psychologii oraz osoby zaangażowane społecznie, dla których zdrowie psychiczne i wrażliwość na drugiego człowieka są wartościami fundamentalnymi.
Spotkanie uświetnił mini koncert w wykonaniu młodych artystów z Akademii Muzycznej w Gdańsku im. Stanisława Moniuszki. W oprawie muzycznej zaprezentowano niektóre wiersze, które zawarte są w tomiku. Publiczność miała również okazję wysłuchać występu Tianji Liu – artysty o wyjątkowym, poruszającym głosie, którego interpretacje muzyczne doskonale współgrały z refleksyjnym charakterem wydarzenia.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Senator RP Anna Górska, Agnieszka Baranowska – Członek Zarządu Województwa Pomorskiego, prof. Aleksandra Kucharska‑Szefler, Andrzej Stelmasiewicz, prof. Marcin Ciszewski, red. n. Beata Lewandowska portalu Gdańsk Miasto Marzeń a także poeci, artyści oraz liczne osoby, które poprzez swoją twórczość, zaangażowanie i wrażliwość przyczyniły się do powstania tego niezwykłego wydawnictwa.
Pomysłodawczynią i inicjatorką projektu wydania tomiku wierszy terapeutycznych jest Barbara Kaletha‑Zys – Przewodnicząca Oddziału Terenowego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego w Gdańsku oraz członkini Zarządu Głównego PTP. Tomik stanowi wyjątkową inicjatywę łączącą świat poezji, psychologii i szeroko pojętej terapii. Zawarte w nim utwory odnoszą się do problemów, z jakimi mierzą się ludzie we współczesnym świecie: samotności, lęku, wypalenia, kryzysów emocjonalnych czy utraty sensu życia.
Poezja w tym ujęciu staje się formą wsparcia i nadziei – pokazuje, że w trudnych momentach nie jesteśmy sami, że istnieją ludzie i instytucje gotowe nieść pomoc. Każdy wiersz jest nie tylko artystyczną wypowiedzią, ale również cichym, a zarazem mocnym sygnałem: „Jesteś ważny. Jesteś zauważony. Nie jesteś sam”.
Publikację wzbogacono o ilustracje wykonane przez dzieci z przedszkoli, uczniów szkół średnich oraz profesjonalnych artystów plastyków. Dzięki temu tomik zyskał niepowtarzalny, wielopokoleniowy i integracyjny charakter. Udział młodych twórców umożliwił im artystyczną ekspresję, a jednocześnie miał wymiar edukacyjny i społeczny – ucząc empatii, wrażliwości, uważności na potrzeby innych oraz ukazując rolę sztuki w procesie wzmacniania psychicznego i leczenia.
Tomik ma charakter ogólnodostępny. Planowana jest jego dystrybucja w instytucjach pomocowych, szkołach, bibliotekach, ośrodkach wsparcia, a także – być może – w wersji cyfrowej. Publikacja ta nie jest wyłącznie zbiorem poezji, lecz również narzędziem wspomagającym procesy terapeutyczne i rozwojowe, a zarazem ważnym głosem w społecznej rozmowie o zdrowiu psychicznym.
Projekt odgrywa istotną rolę w podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie zdrowia psychicznego oraz w promowaniu wartości wspólnoty, zrozumienia i solidarności. Z głębi serca inicjatorzy projektu wyrazili wdzięczność wszystkim osobom i instytucjom, które stały się częścią drogi prowadzącej do powstania tego tomiku.
Szczególne podziękowania skierowano do Zarządu Impro S.A. oraz firmy ASTE Sp. z o.o. za hojność, wrażliwość na potrzeby społeczne i wsparcie, które pozwoliło urzeczywistnić ten poetycki zamysł. Wyrazy uznania przekazano również Pani Annie Dunst z Wydawnictwa Zrzeszenia Kaszubsko‑Pomorskiego, której zaangażowanie, serdeczność i wiara w znaczenie słowa sprawiły, że projekt mógł w pełni rozkwitnąć.
Z ogromną wdzięcznością wspominano także o Pani Ewie Marcelinie Stelmasiewicz‑Węgnęrowskiej oraz Panu Andrzeju Stelmasiewiczu za osobiste wsparcie, dobroć i przekonanie, że poezja może leczyć serca. Wyjątkowe słowa uznania i podziękowania skierowano także do Pań: Agnieszki Baranowskiej, Członkini Zarządu Województwa Pomorskiego oraz szczególne do Dyrektor NCK Marty Szadowiak oraz wyjątkowe do Katarzyny Szewciow za wrażliwość na ideę zdrowia psychicznego i wspieranie działań łączących kulturę z troską o człowieka. Z głębokim szacunkiem podziękowano również Senator RP Annie Górskiej za zaufanie, życzliwość i pomoc w dotarciu z tomikiem do szerszego grona odbiorców, a także Panu Mieczysławowi Strukowi, Marszałkowi Województwa Pomorskiego, za objęcie wydania honorowym patronatem.
Piękne słowa skierował do wszystkich poeta Witkacy Zaborniak – “Czytając te słowa, czuję ogromny smutek, że życiowe przeszkody i nagłe przeciwności losu odebrały mi możliwość uczestniczenia w tak poruszającym wydarzeniu. Serce pęka na myśl o tych wszystkich splecionych dłoniach, łzach wzruszenia i dźwiękach fortepianu, które stworzyły tę niezwykłą, ludzką wspólnotę. To wielki ból, że nie mogłem być świadkiem tego mistrzostwa, o którym piszesz, i poczuć energii, jaka połączyła ludzi z każdego zakątka kraju. Ubolewam nad każdą chwilą tej magii, która mnie ominęła – zwłaszcza nad nieobecnością małego ilustratora Franusia i jego ‘psotnego kota’. Świadomość, że mój wiersz stał się częścią tak czułego i ważnego przedsięwzięcia, jest niezwykle poruszająca. To, co stworzyłaś, jest wspaniałe i jedyne w swoim rodzaju. Niech ta idea wspólnego czytania i śpiewania trwa, niosąc nadzieję wszędzie tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna. Dziękuję za pamięć w tak ważnym momencie. Jesteście wspaniali. A tobie dziękuję szczególnie za wspaniałe dzieło i koordynację całego zdarzenia.”
Na szczególną uwagę zasługują słowa zamieszczone na blurbie książki autorstwa Senator Anny Górskiej:
„Mimo nierzadko doświadczonego strachu i poczucia bezsilności, mimo potknięć i porażek – jesteśmy jedyną nadzieją dla naszych dzieci. W otaczającej rzeczywistości czują się coraz bardziej samotne, mimo że dziś w każdej chwili mają do dyspozycji środki komunikacji pośredniej. Możemy się dzięki nim natychmiast namierzyć, wysłać SMS, e‑mail, porozmawiać. Ale… wciąż tak bardzo nie mamy siebie nawzajem, chociaż tak mocno, coraz mocniej, siebie nawzajem potrzebujemy. Ta potrzeba uważnej obecności drugiego człowieka krzyczy z każdej strony tego tomu i jest tak prawdziwa, jak obawa przed tym, że kiedy następnym razem spojrzymy w bok, nie dostrzeżemy tam nikogo”.
Wiersze terapeutyczne zawarte w tomiku – dzięki otwartości, życzliwości i zaangażowaniu wielu osób – mają szansę służyć dobrej wierze, wzmacniać psychicznie i pozwalać poezji odzyskać jej uzdrawiającą moc słowa. To publikacja, która tworzy przestrzeń dla refleksji, ukojenia i nadziei – dla wszystkich tych, którzy w trudnym momencie życia potrzebują cichego, ale prawdziwego wsparcia.
Pyszny poczęstunek dla wszystkich, ufundowali sami psycholodzy, Piekarnia-Cukiernia Pellowski, Piekarnia Szydłowscy.
szczegolne zaangazowanie ze strony NCK Dyr Marty Szadowiak , a wyjatkowe Katarzyny Szewciow
Foto/tekst: Beata Lewandowska