Dzięki Fundacji Demokracji Rozwoju Lokalnego Portal Informacyjno-Kulturalno-Publicystyczny gmm.net.pl miał okazję przyglądać się wydarzeniom podczas II Krajowego Kongresu Współpracy Lokalnej – Bridges Boulding /Budowanie Mostów; przypis red./. Gdańsk w Warszawie reprezentowali p. Aleksandra Kowalewska – Wójcik z grupy społeczników #aRR, p. Dawid Jastrzębski, Prezes Regionalnego Centrum Wolontariatu, Miasto Gdańsk – Wydział Rozwoju Społecznego do Spraw Współpracy Lokalnej p. Marta Karalus, Monika Kosińska – Związek Harcerstwa Chorągiew Gdańsk oraz Beata Lewandowska, Prezes Stowarzyszenia „Gdańsk Miasto Marzeń”.
Podczas trwania kongresu przeprowadzone były liczne debaty, panele dyskusyjne, które stanowiły świetną okazję do zaprezentowania doświadczenia i opinii wielu ekspertów, praktyków, naukowców, samorządowców. Dużym zainteresowaniem cieszyły się również warsztaty, gdzie można było nabyć nowe umiejętności, wiedzę, inspiracje. Głównym założeniem spotkań było wzmacnianie potencjału rozwojowego lokalnych społeczności poprzez upowszechnianie wiedzy, budowaniu umiejętności osób działających w różnych środowiskach, grupach społecznych, organizacjach pozarządowych. Mowa tu o Trzecim sektorze, samorządach terytorialnych, lokalnych liderach i liderkach, aktywistach i aktywistkach, którzy podejmują działania na rzecz innych osób.
Pierwszy Krajowy Kongres Współpracy Lokalnej odbył się w zeszłym roku we wrześniu. Poświęcony był ochronie praw obywatelskich, działaniom strażniczym i współpracy trzeciego sektora z samorządem. W tym roku mieliśmy okazję porozmawiać o tym jak zachęcać do działań w sferze publicznej. Można było wymienić się doświadczeniami, zawrzeć nowe znajomości, by móc podjąć współpracę. Building Bridges to projekt sprzyjający doskonała okazja do sieciowania się organizacji.
„Krajowy Kongres Współpracy Lokalnej odbywa się w ramach projektu Building Bridges – Civic Capital in Local Communities finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu CERV (Citizens, Equality, Rights and Values), którego operatorem jest Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego. Podczas pierwszej debaty dotyczącej problematyki wzmacniania udziału mieszkańców i mieszkanek w kształtowaniu lokalnych polityk publicznych mieliśmy okazję wysłuchać p. Piotra Steca, wieloletniego społecznika, eksperta i członka ciał doradczych m.in. kancelarii premiera, Marszałka Województwa Pomorskiego, kilku ministerstw.
Powiedział on bardzo budujące słowa na poczet osób społecznie działających. W ramach przeprowadzonych badań Polska od wielu lat w kwestii zaufania i kapitału społecznego była zawsze na szarym końcu nie tylko w Europie, ale też na świecie. Znajdowaliśmy się faktycznie gdzieś tam na niechlubnych miejscach. Zmieniła to sytuacja związana z wojną na Ukrainie, gdyż to właśnie Polacy, wszelkie organizacje pozarządowe udzieliły ogromnej pomocy imigrantom. Przykładem też prężnych działań były sytuacje związane z powodzią w naszym kraju. Licznie ruszono z pomocą. Świadczy to o tym, że jesteśmy dobrzy w organizacji społecznej. Potrafimy akumulować energię osób, które działają w grupach nieformalnych, pozarządowych oraz potrafią samodzielnie podejmować decyzje, co jest jedną ze składowych modelu demokracji.
W trakcie panelu dotyczącego rozmów na temat doświadczeń i wyzwań na przyszłość. Podstawą dyskusji była tu książka „Innowacje deliberatywne”. Polscy badacze demokracji deliberatywnej pochylili się nad problematyką demokracji i partycypacji społecznej. Takie innowacje jak panele obywatelskie, narady obywatelskie czy budżet obywatelski służą Idei demokracji bezpośredniej, której możemy przypisać trzy główne zasady: wolność, równość, prawo do wypowiedzi w ramach określonego prawa. Demokracja deliberatywna jako nowy jeszcze twór bardziej kładzie nacisk na angażowanie obywateli w procesy decyzyjne. Wychodzi na przeciw społeczeństwu. Przezwycięża ograniczenia demokracji bezpośredniej i zapewnia wypracowanie procesu podejmowania świadomych decyzji przez doinformowanych obywateli, czyli polega na budowaniu świadomości.
Procesy decyzyjne są podstawą w kreowaniu działań wszelkich podmiotów organizacji pozarządowych. Jest to też dobra droga do podejmowania dialogu ze społeczeństwem w celu zrozumienia potrzeb i jego oczekiwań. Warto tu wspomnieć o „Gdańskich Warsztatach Projektowych” /szerzej w pozycji „Innowacje delibratywne” pod red. Joanny Podgórskiej – Rykała i Pauliny Pospiesznej/. Wojciech Ufel w rozdziale IX /”Mniej, czyli więcej? Innowacje deliberacyjne w miejskich konsultacjach społecznych”/, daje do zrozumienia, że władze mogą wykorzystać w debatach, naradach obywatelskich narzędzia, które pozwolą na ich przebieg zgodnie ze swoimi oczekiwaniami. „Jednak szczególnie w warunkach niskiego zaufania do lokalnych władz, takie manipulacje – nawet jeśli czynione w dobrej wierze, na przykład w celu przeforsowania progresywnych rozwiązań wbrew silnym lokalnym układom polityczno – lobbystycznym – mogą podminować zaufanie do procesów partycypacyjnych i przekształcić je w kolejną platformę publicznego narzekania, zamiast motywować do współpracy i dialogu”.
Budujmy więc wzajemne zaufanie wobec siebie, by być partnerami w istotnych kwestiach społecznych i wychodźmy na przeciw potrzebom społeczeństwa. Wszelki wspólny dialog będący rodzajem narady obywatelskiej, czy panele dyskusyjne nie były tylko „kolejnym zmarnowanym potencjałem obywatelskim”. Zacznijmy więc wszyscy myśleć o demokracji w innowacyjny sposób i pogłębiajmy uczestnictwo mieszkańców w sprawach publicznych, co jest zadaniem dla samorządów oraz osób, które pragną pozytywnie zmieniać otoczenie.
O demokracji musimy się wiele jeszcze nauczyć, co prawda już nie raczkujemy w tematyce, ale jesteśmy na etapie edukacji przedszkolnej i być może umiemy, ale nie do końca wiemy jak to wypraktykować w realnej demokratycznej rzeczywistości. Preludium i podstawą do tego byśmy dowiedzieli się, czym jest naprawdę demokracja związane jest z naszym myśleniem. Musimy zrozumieć na czym ona polega.
„DEMOKRACJA z greckiego to dḗmos „lud” a krátos to „władza” tak więc dosłownie „rządy ludu, ludowładztwo” i to jest istotna wytyczna do typowania idei demokratycznych rządów „ustroju państwa, który zakłada udział obywateli w sprawowaniu władzy”. To właśnie my, czyli społeczeństwo udzielając votum zaufania wobec określonych osób, ustanawiamy władzę w wyniku wolnych wyborów. Władzę, która powinna służyć społeczeństwu. Jest to jedyna racjonalna droga do zbudowania zaufania społeczeństwa wobec rządzących. Jest to myśl przewodnia w kwestii definiowania demokratycznych rządów. Takie zjawiska jak indoktrynacja przyczynia się do burzenia idei demokratyzmu, do braku krytycznego myślenia oraz tłamszenia naszej wolności, chociażby wyrażonej w formie wolności słowa. Sprawia to, że czujemy się ograniczani i ubezwłasnowolnieni, pozbawia to nas możności decydowania. Indoktrynacja w edukacji jest zaprzeczeniem tworzenia wolnego, demokratycznego społeczeństwa. Inność nie jest niebezpieczeństwem dla władzy. Jest wołaniem o swoje prawa – PRAWA CZŁOWIEKA, o czym mówią zapisy prawne w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności stanowi o jednolitym pojmowaniu i poszanowaniu praw człowieka.
Osiągnięciu temu celowi służy ochrona oraz rozwój naszych praw i podstawowych wolności, co jest fundamentem sprawiedliwości i pokoju na świecie z uwzględnieniem suwerenności krajów. Wszelkie naruszenia takiego prawa przeczy wolności wyborów, a co za tym idzie nie możemy podlegać żadnej jurysdykcji, która nie jest podległa prawom samostanowienia o prawach w danym kraju. Jeśli dzieje się tak, że ma miejsce jakiś rodzaj kontroli, panowania a ustawodawstwo ma wpływ i moc wykonawczą w przypadku odrębności narodowej na inne kraje to zaprzecza to prawom demokratycznym.
Każdy kraj ma niepodważalne prawo do rządzenia i samodecydowania o sobie z uwzględnieniem tu przede wszystkim dobra społeczeństwa zamieszkałego na danym terytorium. Państwa będące we wzajemnym porozumieniu powinny przypominać związek symbiotyczny a nie organizm cudzożywny. Na tych fundamentach właśnie budujemy i budować powinniśmy demokrację. Społeczeństwo nie powinno być bierne. Ważny jest lokalny rozwój społeczny i nasze zaangażowanie w to, by tworzyć dobrą przyszłość dla nas i przyszłych pokoleń.
Pamiętać musimy o tym, że każde państwo jest odrębnym organizmem a każdy indywidualny organizm powinien rządzić się własnymi prawami uwzględniając prawa symbiozy, które istnieją w naturze – nie pasożytnictwa w żadnych obszarach egzystencji społecznej. Nie na tym polega idea demokracji tylko na samostanowieniu o własnym praworządnym organie jakim powinno być każde suwerenne państwo. Żadne państwo nie może być ledwo dychającą częścią wielkiego organizmu. Każdy organizm ma prawo do własnego odrębnego istnienia. Demokracji nie należy utożsamiać z literą łamania praw ludzi na świecie. Należy pozwolić ludziom wierzyć w praworządność. Jedność jest siłą każdego narodu, ale musimy tu uwzględniać też naszą różnorodność.
„Demokracja jest formą ustroju państwa, w którym obywatele sprawują władzę bezpośrednio lub za pośrednictwem wybranych przez siebie przedstawicieli. Obecnie w większości państw dominuje forma władzy pośredniej, co oznacza konieczność wyboru reprezentantów.”
Takich reprezentantów potrzebuje społeczeństwo, dlatego ogromną rolę spełniają tu organizacje pozarządowe, które wychodzą na przeciw potrzebom ludzi w różnym wieku i różnych potrzebach. Należy więc wzmacniać demokrację deliberatywną. Udział w Kongresie dla osób reprezentujących organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego pozwoli uczestnikom na wytyczenie nowych drogowskazów i kierunków w jakich powinni się poruszać.
Projekt Building Bridges – Civic Capital in Local Communites to projekt realizowany przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego i adresowany jest głównie do organizacji pozarządowych z mniejszych miejscowości. Karta Praw Podstawowych i traktaty Unii Europejskiej stanowią ważne źródło praw i wolności dla wszystkich obywateli. Niestety, świadomość wartości europejskich bywa niepełna. W demokratycznym społeczeństwie zdecentralizowana władza i prowadzone oddolnie działania pozwalają na uczestnictwo obywateli w rządzeniu. Szczególną rolę pełnią tu organizacje społeczne, mogące aktywnie uczestniczyć w podejmowaniu decyzji przez władze lokalne i takie działania należy wspierać.
Tekst/foto: Beata Lewandowska
Portal Informacyjno-Kulturalno-Publicystyczny Stowarzyszenia „Gdańsk Miasto Marzeń”
gmm.net.pl
Warto odwiedzić:
www.kongreswspolpracy.pl
Od urodzenia mieszkanka miasta Gdańsk, orunianka, malarka, graficzka, poetka fotografka, felietonistka, publicystka na Portalu Gdańsk Miasto Marzeń.
Manager środowisk artystycznych
Członek KMPOiW "Solidarność"
